Νόσος των μουσικών: Υπάρχει λύση

Αυτό τόνισε ο Δρ Ιωάννης Ιγνατιάδης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός, τέως αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού, Διευθυντής τμήματος Μικροχειρουργικής Ιατρικού Ψυχικού, μιλώντας στο Διεθνές Σεμινάριο της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Φυσικοθεραπευτών με θέμα «ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ» που έγινε στην Αθήνα πριν από λίγες ημέρες.

Ο Δρ Ιγνατιάδης, ειδικευμένος στην «νοσολογία των μουσικών» και συγγραφέας σχετικού βιβλίου «Η παθολογία του άνω άκρου στους μουσικούς», αποκάλυψε ταυτόχρονα πως η «νόσος», με την ευρύτερη έννοια η «νοσολογία» του χεριού, τείνει να πάρει διαστάσεις επιδημίας στον χώρο των παικτών οργάνων μουσικής.

«Η δυσμενής αυτή εξέλιξη μπορεί να αντιμετωπιστεί, αρκεί η πλειοψηφία των παικτών μουσικών οργάνων με καταπονημένα και ταλαιπωρημένα χέρια, να ενημερωθεί ότι υπάρχει λύση, αρκεί να απευθύνονται στους ειδικούς γιατρούς» εξηγεί ο Δρ Ιγνατιάδης και προσθέτει:

«Κι αυτό γιατί «η νόσος των μουσικών»(ομάδα συγκεκριμένων 4-5 παθήσεων) είναι μια πολύπλοκη παθολογία η οποία απαιτεί εξειδίκευση όσον αφορά την ακριβή και σωστή διάγνωση της αλλά και την θεραπεία της, κάτι που συμβαίνει σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες του εξωτερικού».

Διάγνωση και Θεραπεία

Βασική προϋπόθεση για τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου και για να αποφύγει ο μουσικός τις υποτροπές είναι η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, κάτι που απαιτεί ιατρική εξειδίκευση στο αντικείμενο.

Σε σχέση με ανεπτυγμένες χώρες του εξωτερικού στην Ελλάδα οι εξειδικευμένοι γιατροί είναι ελάχιστοι, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχουν ειδικά κέντρα διάγνωσης, περίθαλψης και φυσικοθεραπείας μουσικών.

Η νόσος (η ομάδα των 4-5 συχνοτέρων νόσων των μουσικών χεριών) όταν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ανάπαυση, φαρμακευτική αγωγή, ενημέρωση, αλλαγή στάσης ή έντασης ή τεχνικής παιξίματος, λαβής οργάνου,νάρθηκες, φυσικοθεραπεία. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να αναγκασθούν να αλλάξουν όργανο ή επάγγελμα η σπανίως να απαιτείται χειρουργική επέμβαση.

«Πάντως, σε χειρουργική επέμβαση, ακόμα κι άν υπάρχει ένδειξη, θα καταφύγουμε μόνο αφού εξαντλήσουμε πρώτα όλα τα ενδεδειγμένα συντηρητικά μέσα θεραπείας» αναφέρειο κ Ιγνατιάδης.

“Νόσος” των μουσικών

Η «νόσος» είναι η αιτία που στο παρελθόν πολλοί διάσημοι μουσικοί, όπως o Robert Schumann ή o Garry Graffman υπέφεραν για πολλά χρόνια από παθήσεις των άνω άκρων, αλλάζοντας γιατρούς και θεραπείες, χωρίς τελικά να βρουν λύση στο πρόβλημά τους. Δεν είναι φυσικά και λίγοι εκείνοι οι μουσικοί που αναγκάστηκαν η ακόμη και σήμερα αναγκάζονται να διακόψουν την καριέρα τους.

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες η «νοσολογία των μουσικών» περιλαμβάνει κυρίως τέσσερις παθήσεις, οι οποίες πλήττουν το χέρι και μπορεί να συνυπάρχουν η να εμφανίζονται ξεχωριστά.

Συγκεκριμένα την «νόσο» απαρτίζουν:

• To σύνδρομο υπέρχρησης (overuse)(τενοντομυίτιδες), είναι η πιο συχνή πάθηση ,
• Το σύνδρομο πίεσης (παγίδευσης) νεύρων,
• Οι λειτουργικές δυστονίες ή «κράμπες» των μουσικών,
• Η οστεοαρθρίτιδα αντίχειρα

«Το χέρι είναι για τους μουσικούς το πλέον άμεσα εμπλεκόμενo μέλος του σώματος στην δουλειά τους με συχνά σοβαρά βλαπτικές συνέπειες» τονίζει ο κ Ιγνατιάδης και προσθέτει

«Η ανάλυση του παιξίματος ενός οργάνου περιλαμβάνει περί τις 500 συνθετικές κινήσεις. Για παράδειγμα ο βιολιστής για να παίξει μία παρτιτούρα του Bach για σόλο βιολί κάνει πλέον των 1.200 κινήσεων ανά λεπτό, ή 25 νότες ανά δευτερόλεπτο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καταπόνηση του χεριού σε μεγάλο βαθμό».

Η σχεδόν βασική αιτία της βλάβης, (κοινή για όλη την ομάδα των 4-5 ασθενειών) είναι τόσο o μεγάλος αριθμός επαναλαμβανόμενων κινήσεων ανά λεπτό, που προκαλούν «χρόνιο μηχανικό τραυματισμό», όσο και η συνεχής πίεση από το στατικό φορτίο σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος από ορισμένα όργανα (βιολί, τρομπέτα, άλλα έγχορδα).

Τα σημεία εντόπισης της νόσου είναι o καρπός, τo αντιβράχιο, o ώμος και o αυχένας. Oι βιολιστές και οι βιολοντσελίστες συνήθως υποφέρουν στην αριστερό βραχίονα, ενώ οι πιανίστες στο δεξί βραχίονα και χέρι. O δεξιός αντίχειρας προσβάλλεται στους παίκτες αυλού και κλαρινέτου.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι παράγοντες που επιδεινώνουν ή και ενίoτε προκαλούν τις εν λόγω παθήσεις, όπως το βάρος του οργάνου, η κακή στάση, η απότομη αύξηση των ωρών μελέτης, η αλλαγή οργάνου και διάφορες προϋπάρχουσες ανατομικές ανωμαλίες ή ιδιομορφίες.