Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι η χρησιμοποίηση όπλων από τα παιδιά μπορεί να τα εξοικειώσει με τη βία και να καταστήσει εύκολη την πραγματική χρήση τους αργότερα στη ζωή. Ως παραδείγματα περί αυτού, αρκετοί επικαλούνται τα δεκάδες περιστατικά ανά τον κόσμο -και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ- όπου παιδιά και έφηβοι δολοφόνησαν -φαινομενικά εν αιθρία- δασκάλους, καθηγητές και συμμαθητές τους.
Τι όμως, μπορεί να κάνει ένα παιδί να παίρνει όπλο και να σκοτώνει;
Έρευνες υποστηρίζουν πως 1 στα 7 παιδιά παιδικής και εφηβικής ηλικίας έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, όπως προβλήματα στην επικοινωνία και στη γλώσσα, ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα, τικ, ενούρηση, προβλήματα προσαρμογής, προβλήματα διαγωγής, συναισθηματικά προβλήματα, ψύχωση. Αυτά τα προβλήματα δημιουργούνται είτε από γενετική προδιάθεση είτε από προβληματικό περιβάλλον (π.χ. σπίτι, σχολείο κλπ), είτε από συνδυασμό και των δύο.
Γράφει η Βικτωρία Πολύζου, Συμβουλευτική ψυχοθεραπεύτρια, σύμβουλος σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού
Όταν κάποιος αποφασίζει να σκοτώσει εκτός από χρόνια σκέψη και την ανάγκη να φτάσει στον στόχο του, κουβαλάει ένα παρελθόν που του φόρτωσαν οι γονείς του. Συνήθως η κακοποίηση είναι ψυχική. Απών ή αλκοολικός πατέρας, αδιάφορη ή καταπιεστική και δεσποτική μητέρα κ.ά.
Η δεσποτική μητέρα είναι αυτή που απομονώνει το παιδί από μικρή ηλικία και του μεταφέρει φυσικά τις δικές του πεποιθήσεις. Με τη σειρά της εκείνη όταν ήταν μικρή είχε υποστεί παρόμοιες καταστάσεις, οι οποίες εξελίχθηκαν και επεξεργάστηκαν στο μυαλό της σαν σωστές. Η δεσποτική μητέρα γαλουχεί το παιδί σύμφωνα με τις δικές της εμπειρίες και το μισεί επειδή θέλει να του στερήσει κάτι που κι εκείνη δεν είχε. Μερικές μητέρες μισούν οποιονδήποτε και θέλουν να εξωτερικεύσουν επιτέλους τον συσσωρευμένο τους θυμό, τι πιο εύκολο λοιπόν από ένα παιδί. Η δεσποτική μητέρα το μεγαλώνει κάνοντας του μαθήματα ζωής με ξυλοφόρτωμα καμιά φορά, με τιμωρίες πολλές φορές και σεξιστικού περιεχομένου.
Η έλλειψη του δεσμού με τη μητέρα και τον πατέρα, προκαλεί ελλείψεις και μη φυσιολογικές συμπεριφορές! Βασανίζουν ζώα και βάζουν φωτιά σε πράγματα (αρχή σαδισμού).
Μερικά από τα παιδιά δολοφόνοι, γεννήθηκαν ψυχικά άρρωστα, άλλα κακοποιήθηκαν και τραυματίστηκαν ενώ μεγάλωναν από το περιβάλλον τους. Οι προβληματικές προσωπικότητές τους και τα διαταραγμένα μυαλά τους προκάλεσαν υπαρξιακή οργή που βρήκε χώρο έκφρασης στη μαζική δολοφονία. Είτε όμως γεννήθηκαν ψυχικά άρρωστα, είτε είχαν τρομακτικές ανατροφές που θα μπορούσαν να βοηθηθούν.
Τα βασικότερα αίτια που επηρεάζουν τα παιδιά και τους δημιουργούν μία πιο επιθετική συμπεριφορά είναι τα εξής:
α) συγκρούσεις που προκύπτουν μεταξύ γονέων και παιδιού για θέματα καθημερινής φροντίδας (το παιδί αρνείται επίμονα να φάει, να πλυθεί, να κοιμηθεί)
β) συγκρούσεις που προκαλούνται από τις απαγορεύσεις των γονέων προς το παιδί να εκτελέσει μία δραστηριότητα ή να σταματήσει κάποια ενέργεια
γ) συγκρούσεις που είναι αποτέλεσμα δυσκολιών στις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ παιδιού και γονέων, όπως 1) το παιδί πιστεύει ότι δεν το προσέχουν οι γονείς του όσο αυτό θέλει 2) το παιδί νιώθει παραμελημένο με την άφιξη του καινούργιου μωρού στην οικογένεια ή 3) το παιδί δυσκολεύεται να εκφράσει εύκολα τις επιθυμίες του
Επίσης, οι πιο συνήθεις χρονικές περίοδοι κατά τις οποίες «πυροδοτείται» η επιθετικότητα των παιδιών είναι:
α) κάποιες συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, κυρίως πριν το φαγητό αλλά και πριν τον ύπνο, προφανώς λόγω κόπωσης του παιδιού
β) περίοδοι αδιαθεσίας του παιδιού (κρυολογήματα, πυρετός)
γ) συμμετοχή του παιδιού σε ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες (επισκέπτες στο σπίτι ή γιορτές)
Μελέτες αντικρούουν την για χρόνια επικρατούσα άποψη ότι τα αίτια των περισσότερων σχολικών ενόπλων επιθέσεων είναι αποτέλεσμα του ”bullying”, της άσκησης δηλαδή σωματικής και ψυχολογικής βίας από συνομήλικους. Ενώ μερικοί από τους δράστες ήταν αποδέκτες πειραγμάτων, το bullying δεν ήταν ο λόγος που προκάλεσε το μακελειό. Εκτός από το bullying, τέτοια περιστατικά συχνά σχετίζονται από τον κόσμο με τη βία των βιντεοπαιχνιδιών. Τα καθιστούν υπεύθυνα για τέτοιες βίαιες εξάρσεις παιδιών. Καμία σχέση δεν υπάρχει μεταξύ της βίας των βιντεοπαιχνιδιών με τις μαζικές δολοφονίες από παιδιά σε σχολεία. Παιδιά δολοφόνοι στην Αμερική και στην Ευρώπη ομολόγησαν την αποτρόπαια πράξη τους, δηλώνοντας ότι ενσωμάτωσαν τους ρόλους που είχαν βιώσει και είχαν δει, παρακολουθώντας μία τηλεοπτική σειρά με παρόμοιο μακάβριο περιεχόμενο!
Τι μπορεί να γίνει για να προληφθούν οι ένοπλες επιθέσεις σε σχολεία;
• Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν το παιδί τους.
• Να διατηρούν μία ανοιχτή και ζεστή σχέση με πολλή επικοινωνία.
• Να γνωρίζουν τους φίλους του, πού πηγαίνει, τι κάνει, τι ιστοσελίδες επισκέπτεται, τι γράφει στο διαδίκτυο.
• Οι γονείς θα πρέπει να επιβλέπουν την ιδιωτικότητα του παιδιού τους.
• Να επαγρυπνούν για προειδοποιητικές ενδείξεις έκφρασης βίας. Εάν διαβάσουν κάποια ανησυχητική ιστορία πρέπει να ξέρουν τι να κάνουν.
• Να αναφέρουν στο σχολείο το γεγονός, σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και εάν χρειαστεί στις αρχές.