Γράφω και σβήνω… και ξανά το ίδιο. Με δυσκολεύουν οι λέξεις.
Σκέφτομαι ποιες είναι οι κατάλληλες για να ξεκινήσω την ιστορία της Χλόης Χριστοδούλου. Ένα κορίτσι που στην ηλικία των 19, ένα πρωινό καλοκαιριού, χάνει αναπάντεχα τους γονείς της στο «δρόμο» για τις διακοπές. Αποκούμπι της, ο τότε 22χρονος αδερφός της Όμηρος. Στη μνήμη τα πάντα θολά, στην καρδιά ένα μεγάλο κενό. Εισιτήρια προσφοράς, φιλί «αντίο» από τη μαμά, το επαναλαμβανόμενο προφητικό όνειρο, μία σειρά συμπτώσεων και… ένα ερωτευμένο ζευγάρι που «έσβησε» μαζί με την «Ήλιος». Μία ιστορία που αποδεικνύει ότι μέσα από τον πόνο μπορεί να ξεπροβάλλει η αξιοπρέπεια και η δύναμη.
Αύγουστος 2005, η 19χρονη φοιτήτρια στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου απολαμβάνει τις διακοπές της γνωρίζοντας ότι είχε ξεκινήσει να μετράει αντίστροφα για την έναρξη της δεύτερης χρονιάς στο πανεπιστήμιο.
Μέλος μίας τετραμελής οικογένειας που διέμενε στη Λευκωσία. «Ήμασταν μία πολύ ευτυχισμένη και αγαπημένη οικογένεια. Οι γονείς μου, Αντρέας και Καλύψω, ήταν πολύ ευχάριστοι τύποι. Τι κι αν ήταν 43 και 41 χρονών αντίστοιχα, ήταν και έδειχναν πολύ ερωτευμένοι μεταξύ τους».
Η αγάπη για τα ταξίδια, τα εισιτήρια προσφορά και η επιθυμία της Χλόης
Ο Αντρέας Χριστοδούλου, ο οποίος ήταν τραπεζικός στο επάγγελμα αλλά ασχολείτο και με τη διαιτησία, μαζί με τη σύζυγό του, Καλυψώ, ταξίδευαν συχνά. Εκείνο το καλοκαίρι δεν είχαν προγραμματίσει διακοπές μέχρι τη στιγμή που στην αντίληψη τους είχε «πέσει» μία προσφορά της αεροπορικής εταιρείας «Ήλιος» για την Πράγα.
«Ήταν ταξίδι της τελευταίας στιγμής. Βρήκαν μία προσφορά και το είδαν ως ευκαιρία για να πάνε στην Πράγα. Είχα την επιθυμία να πάω μαζί τους. Λίγο πριν αγοράσουν τα εισιτήρια, το είχα πει στη μητέρα μου. Μου είπε πως αυτή τη φορά θα πήγαιναν οι δύο τους και πως στο επόμενο ταξίδι θα κανονίζαμε να πήγαινα κι εγώ».
Η τελευταία φωτογραφία που τράβηξε με τους γονείς της
Ήταν η πρώτη φορά και… τελικά ήταν το φιλί «αντίο»
Η μέρα του ταξιδιού είχε φθάσει. 14 Αυγούστου, γύρω στις 6:30 με 7 το πρωί, η πόρτα του δωματίου της Χλόης ανοίγει. Η μητέρα της πλησιάζει το κρεβάτι, που κοιμόταν η κόρη της, και τη φιλάει.
«Ήταν η πρώτη φορά. Τόσα ταξίδια έκαναν, ποτέ δεν είχε έρθει να με αποχαιρετήσει. Εκείνη τη φορά, άνοιξε την πόρτα, ήρθε και με φίλησε. Εγώ έκανα ότι κοιμόμουν. Μετά άκουσα τα βήματα τους και την πόρτα που έκλεισε. Ο αδερφός μου τους είχε πάρει αεροδρόμιο». Η 33χρονη σήμερα Χλόη θυμάται μία ίσως από τις συμπτώσεις που «ταράζουν» μυαλό και καρδιά.
Πάλευε για να μάθει… «Ότι κι αν έγινε, είμαστε δυνατοί»
Όταν ξέφευγε από την αγκαλιά του Μορφέα εκείνο το πρωινό, δε μπορούσε με τίποτα να φανταστεί το τι θα επακολουθούσε. Άνοιξε την τηλεόραση και ενημερώθηκε ότι ένα κυπριακό αεροπλάνο που μετέβαινε στην Αθήνα είχε χαθεί από τα ραντάρ και μετά ότι συνετρίβη.
«Οι πληροφορίες που έδιναν τότε δεν ήταν διασταυρωμένες. Μιλούσαν για αεροπλάνο που πήγαινε στην Αθήνα, εγώ ήξερα ότι οι γονείς μου πήγαιναν στην Πράγα. Δεν είχα ιδέα για τον ενδιάμεσο σταθμό. Ήταν η πρώτη φορά που δεν ήξερα καν ούτε με ποια αεροπορική εταιρεία πέταγαν. Η αλήθεια είναι ότι δε συνήθιζαν να πετάνε με την «Ήλιος». Άρχισαν να χτυπάνε τα τηλέφωνα. Συγγενείς αλλά και παιδιά φίλων των γονιών μου που ταξίδευαν μαζί που με ρωτούσαν αν γνώριζα κάτι. Μέχρι τότε ο αδερφός μου δεν είχε επιστρέψει», περιγράφει τις πρώτες στιγμές που ‘πάγωσαν’ το νησί.
Επιχείρησε να επικοινωνήσει με τους δικούς της. Καμία ανταπόκριση. Για πολύ ώρα τηλεφωνούσε στα γραφεία της «Ήλιος». Κανείς δε σήκωνε το ακουστικό. Ο χρόνος πέρασε γρήγορα. Επέστρεψε στο σπίτι ο αδερφός της.
«Δεν υπήρχε καμία ενημέρωση, ότι καταλάβαμε, το καταλάβαμε από μόνοι μας. Οι λίστες με τα ονόματα βγήκαν πολύ αργότερα. Δε θυμάμαι πολλά πράγματα, παρά μόνο όταν επέστρεψε ο αδερφός μου. Με πήρε και μου είπε «ότι κι αν έγινε, είμαστε δυνατοί. Σε λίγο θα γεμίσει κόσμο το σπίτι, θα έρθει η γιαγιά και ο παππούς και πρέπει να φαινόμαστε καλά». Αυτό θυμάμαι. Γέμισε το σπίτι κόσμο, γνωστοί, άγνωστοι, συγγενείς, φίλοι. Από εκείνη την ημέρα δε θυμάμαι πολλά. Ακόμη και σήμερα πιέζω τον εαυτό μου να θυμηθεί αλλά λες και έχουν διαγραφεί».
«Δε θάψαμε ανθρώπους αλλά κάτι σιδερένια κουτιά»
Το μακάβριο έργο της αναγνώρισης είχαν αναλάβει τα αδέρφια των γονιών τους. Το τι αντίκρυσαν στο νεκροτομείο ποτέ δεν το μοιράστηκαν. Ο 43χρονος Αντρέας ήταν σε αναγνωρίσιμη κατάσταση, η 41χρονη Καλυψώ όμως όχι. «Έπρεπε να τρέξουμε στο Ινστιτούτο Γενετικής και Νευρολογίας για να δώσουμε δείγματα dna. Υπήρχε η αγωνία μέχρι να ταυτοποιηθεί η σορός της μαμάς μας. Είχαν περάσει μέρες, μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις».
Θυμάται τον εαυτό της κρεμασμένο στην περίφραξη του παλαιού αεροδρομίου στη Λάρνακα. Έτσι υποδέχθηκε τους γονείς της. «Ακολούθησαν οι κηδείες. Δε θάψαμε ανθρώπους αλλά κάτι σιδερένια κουτιά που δεν άνοιξαν ποτέ. Δε ξέρουμε καν τι είχαν μέσα και αν είχαν κάτι. Γι΄ αυτό, καμιά φορά, ακόμη και σήμερα πιστεύω ότι είναι ζωντανοί».
Ακολούθησε η αναγνώριση των προσωπικών τους αντικειμένων. «Ήταν πάρα πολύ ψυχοφθόρο. Είχα όμως την ανάγκη να βρω κάτι δικό τους. Βρήκαμε μόνο τις βέρες τους και κάτι πράγματα που είχε ο πατέρας μου στην τσέπη του».
Όταν τελέστηκαν και οι κηδείες, ο Όμηρος και η Χλόη είχαν αποφασίσει ότι θα διαχειριστούν μόνοι τους την κατάσταση παρά το γεγονός ότι είχαν τους παππούδες τους και άλλους συγγενείς. Ο Όμηρος πήρε μεταγραφή και από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Βρήκαν δουλειά και εκεί που η μόνη τους υποχρέωση, όπως τους έλεγαν οι γονείς τους, ήταν το διάβασμα, έπρεπε πέραν από το να διαχειριστούμε την απώλεια και τον πόνο τους, να αναλάβουν όλα όσα έκαναν οι γονείς τους.
Το… προφητικό όνειρο
Μέρες πριν το αεροπορικό δυστύχημα κανείς από την οικογένεια δε μπορούσε να μεταφράσει το προφητικό όνειρο που έβλεπε στον ύπνο της η 41χρονη Καλυψώ. Μετά όμως το συνέδεσαν…
«Λίγες μέρες πριν από την πτήση, η μητέρα μου, νομίζω δύο ημέρες συνεχόμενες, είχε δει τον ίδιο εφιάλτη. Έβλεπε πως έπεφτε από κάπου ψηλά και δε σταματούσε. Μάλιστα γύρω της ήταν οι φίλοι τους που ήταν μαζί στο αεροπλάνο. Μας το έλεγε έντονα και την πειράζαμε, αστειευόμασταν. Τότε φυσικά δεν το είχαμε συνδέσει καθόλου με το ότι θα ταξίδευαν ή με το αεροπλάνο. Ούτε μας πέρασε από το μυαλό. Ίσως τελικά δε μπορείς να ξεφύγεις της μοίρας σου. Κάποιοι από σύμπτωση ή την τελευταία στιγμή μπήκαν ή απέφυγαν να μπουν στη μοιραία πτήση», μου ανέφερε η Χλόη.
«Μου λείπει…»
Η στιγμή που πραγματικά το πρόσωπο της Χλόης έλαμψε έχοντας ένα χαμόγελο γεμάτο νοσταλγία ήταν όταν ανέτρεξε να βρει τι ήταν αυτό που δε θα ξεχάσει ποτέ από τους αγαπημένους της γονείς.
«Οι γονείς μου είχαν πολλούς φίλους. Το σπίτι μας πάντα είχε κόσμο. Καθόμασταν το απόγευμα να πιούμε τον καφέ μας. Κάναμε τα πειράγματα μας, τα αστεία μας. Αυτό το πράγμα, εκείνη την ημέρα για μένα σταμάτησε. Μου λείπει η καθημερινότητα μας. Μπαίναμε με τον αδερφό μου σε ένα σπίτι άδειο. Ήμασταν μόνοι μας. Δεν είχαμε να περιμένουμε τίποτα. Ούτε ένα φαγητό. Δε θέλαμε να επιβαρύνουμε κανέναν. Θέλαμε να δείχνουμε καλά, θέλαμε μόνοι μας να το περάσουμε αυτό».
Τα δύο αδέρφια δε μίλησαν ποτέ μεταξύ τους για τα συναισθήματα τους. «Νομίζω μπορεί να καταλάβει πως νιώθω και εγώ το αντίστοιχο. Αλλά ποτέ δεν το συζητήσαμε μεταξύ μας για το πώς αισθανόμαστε. Η αλήθεια είναι ότι, πέρα από τα λίγα που μοιράστηκα με τον σύζυγό μου, ποτέ δε μίλησα για το πως ένιωθα και νιώθω».
Το μεγάλο ευχαριστώ και… η άσχημη συμπεριφορά από την πολιτεία
Εκτός από το επίδομα ορφάνιας και τις μετέπειτα αποζημιώσεις που, όπως ανέφερε η Χλόη, για δύο φοιτητές που έμειναν μόνοι ήταν μεν βοήθεια άλλα όχι όπως κάποιος μπορεί να πιστεύει, πάλεψαν μόνοι τους.
«Υπήρχαν πολλές υποσχέσεις αλλά… «Για να είμαι απολύτως ειλικρινής όταν τελείωσα το Πανεπιστήμιο χτύπησα κάποιες πόρτες και ζήτησα βοήθεια. Ένιωσα πολύ άσχημα με τον τρόπο που συμπεριφέρθηκα, ένιωσα ότι εξευτελίστηκα. Μετέπειτα θύμωσα με τον εαυτό μου που μπήκα σε αυτή τη διαδικασία. Ίσως καλύτερα που δε με βοήθησαν για να μη νιώθω υποχρεωμένη σε κανέναν. Εξ’ όσον γνωρίζω κανένα από τα παιδιά δε δέχθηκε βοήθεια για επαγγελματική αποκατάσταση. Όλοι παλεύουν μόνοι τους».
Ωστόσο η Χλόη νιώθει την ανάγκη να πει δημόσια ότι η πραγματική στήριξη ήρθε από ανθρώπους του Πανεπιστημίου Κύπρου και ιδιαίτερα από την Υπηρεσία Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας του Πανεπιστημίου και τον τότε προϊστάμενο της, που σήμερα έχει αποβιώσει, Φίλιππο Παττούρα. «Ο Φίλιππος Παττούρας μας στάθηκε περισσότερο σαν πατέρας. Πραγματικά αγάπησα αυτόν τον άνθρωπο όπως και τους λειτουργούς τους, τον Μενέλαο Μενελάου, την κυρία Μάρω που ήταν η γραμματέας του, την Κατερίνα Χριστοφίδου. Είχαμε οικονομική στήριξη από το Πανεπιστήμιο αλλά και οποιαδήποτε άλλη υποστήριξη θέλαμε. Ήταν δίπλα μας όπως και οι σχολές μας».
Γέννησε τον… Αντρέα και την Καλυψώ
Από εκείνη την ημέρα άλλαξαν πολλά για τη Χλόη. Παντρεύτηκε τον αγαπημένο της και μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, τον Αντρέα και την Καλυψώ.
«Τα παιδιά μου έχουν τα ονόματα τους. Γνωρίζουν για το τι συνέβη με τους παππούδες τους. Μπορεί όχι με λεπτομέρεια αλλά ξέρουν. Κατά διαστήματα μπορεί να μου πουν «μαμά, βλέπω στον ουρανό αυτό το αστέρι που είναι της γιαγιάς ή του παππού». Τους γνώρισαν μόνο από φωτογραφίες ωστόσο τους νιώθουν κοντά τους».
Η ζωή συνεχίζεται για τη Χλόη με… ένα όμως μεγάλο κενό. Το ίδιο και για τον αδερφό της Όμηρο, ο οποίος βρήκε τον δικό του τρόπο να τιμάει τη μνήμη των γονέων του και όλων των επιβαινόντων του αεροσκάφους. «Ο αδερφός μου είναι μαραθωνοδρόμος. Έχει συμμετάσχει σε πολλούς μαραθώνιους ανά τον κόσμο. Όταν τρέχει πάντα φοράει μία φανέλα που γράφει ότι είναι για τη μνήμη των 121 θυμάτων της αεροπορικής τραγωδίας.
Ο Όμηρος κατά τη διάρκεια μαραθώνιου
«Ίσως να ήταν γραφτό…»
Κατά διαστήματα επιχειρεί να σκεφτεί πώς ήταν εκείνες οι στιγμές, πώς έγινε, τι ένιωσαν. Θέτει στον εαυτό της βασανιστικά ερωτήματα, που επιστρέφουν κάθε 14 Αυγούστου. Την ημέρα που έχασε και τους δύο της γονείς. Ξέρει όμως ότι ίσως καλύτερα που έφυγαν μαζί.
«Ήταν τόσο αγαπημένοι, τόσο ερωτευμένοι που αποκλείεται ο ένας να άντεχε να ζήσει χωρίς τον άλλον. Ίσως να ήταν γραφτό…».
cyprustimes.com