Ελπίδα ζωής σε συνανθρώπους μας δίνει η συνεργασία Κύπρου και Ισραήλ στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Φέτος δόθηκαν από την Κύπρο στη γειτονική χώρα τέσσερα μοσχεύματα – ένα ήπαρ και τρία ζεύγη πνευμόνων – που μεταμοσχεύθηκαν σε ασθενείς.
Ο Πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο, Σμούελ Ρεβέλ, με δήλωσή του στο ΚΥΠΕ, τόνισε τη σημασία αυτής της ανθρωπιστικού χαρακτήρα συνεργασίας των δυο χωρών.
Η τελευταία περίπτωση μεταθανάτιου δότη στην Κύπρο, του οποίου όργανα μεταφέρθηκαν στο Ισραήλ για μεταμόσχευση, αφορούσε νεαρή που υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία ενώ βρισκόταν για διακοπές στο νησί. Οι οικείοι της έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για λήψη οργάνων της για να μεταμοσχευθούν. Λήφθηκαν τέσσερα μοσχεύματα: οι νεφροί, οι πνεύμονες και το ήπαρ της. Στις 10 Αυγούστου έφθασε στην Κύπρο ιατρική ομάδα από το νοσοκομείο Beilinson του Ισραήλ για να λάβει τους πνεύμονες και το ήπαρ της, που μεταφέρθηκαν αυθημερόν στη γειτονική χώρα και μεταμοσχεύθηκαν σε δυο ασθενείς. Οι νεφροί μεταμοσχεύθηκαν στην Κύπρο, σε δυο Κύπριους ασθενείς.
Η Συντονίστρια Μεταμοσχεύσεων στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, Χρυστάλλα Δεσπότη, δήλωσε στο ΚΥΠΕ πως στην Κύπρο μπορούν να γίνουν μεταμοσχεύσεις νεφρών, κερατοειδών και παγκρέατος. Πρόσθεσε πως στο Ισραήλ δίδονται μοσχεύματα πνευμόνων και ήπατος, όταν αυτά κρίνονται κατάλληλα για μεταμόσχευση, στο πλαίσιο της συνεργασίας που υπάρχει με τη γειτονική χώρα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ανέφερε, υπήρξε συνεργασία του Αμερικανικού Ιατρικού Κέντρου στη Λευκωσία, όπου είχε μεταφερθεί η νεαρή που υπέστη την εγκεφαλική αιμορραγία, με το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία δωρεάς των οργάνων.
Είναι κρίμα να μην δίνονται όργανα όταν αυτό είναι δυνατόν, αφού προσφέρουν ελπίδα ζωής σε συνανθρώπους μας, σημείωσε η κ. Δεσπότη, επισημαίνοντας πως φέτος έγιναν στην Κύπρο έξι μεταθανάτιες δωρεές οργάνων.
Εξήγησε πως η προσφορά των οργάνων γίνεται στο αρμόδιο Εθνικό Κέντρο του Ισραήλ, το οποίο αναλαμβάνει τη μεταφορά τους στη χώρα όπου ακολούθως μεταμοσχεύονται. Εμείς παρέχουμε διευκολύνσεις, σε συνεργασία με την κυπριακή αστυνομία, από τη στιγμή που θα φθάσει στην Κύπρο η ιατρική ομάδα του Ισραήλ, ώστε τα μοσχεύματα να μεταφερθούν με ασφάλεια και έγκαιρα, σημείωσε, επισημαίνοντας πως οι πνεύμονες μπορούν να μεταμοσχευθούν εντός έξι ωρών αφότου ληφθούν και το ήπαρ εντός 12. Η προσπάθεια είναι η μεταμόσχευση να γίνει το συντομότερο δυνατόν, ανέφερε.
Από την πλευρά του, ο Πρέσβης Ρεβέλ, ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως «αποδίδουμε μεγάλη σημασία σε αυτή την ανθρωπιστικού χαρακτήρα συνεργασία μεταξύ των δυο χωρών μας. Η μεταμόσχευση οργάνων μπορεί να σώσει ζωές και να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής».
Πρόσθεσε πως «Ισραήλ και Κύπρος συνεργάζονται στενά σε πολλούς τομείς όπως είναι ο τομέας της υγείας. Πολλοί Κύπριοι γιατροί έχουν εκπαιδευτεί στο Ισραήλ και Ισραηλινοί φοιτητές κάνουν ιατρικές σπουδές στην Κύπρο», σημείωσε.
«Έχουμε τη βάση για περαιτέρω ανάπτυξη αυτής της συνεργασίας μας, καθώς έχουμε πολλά κοινά συμφέροντα. Η συνεργασία καθώς και οι καλές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας είναι αμοιβαία επωφελείς, και διασφαλίζουν τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών μας. Ας εργαστούμε για ένα καλύτερο και πιο υγιές μέλλον», ανέφερε.
Σε δημοσίευμα ισραηλινού μέσου ενημέρωσης αναφέρεται πως η ομάδα που στάλθηκε τον Αύγουστο στην Κύπρο για να πάρει τους πνεύμονες και το συκώτι και να τα μεταφέρει στο Ισραήλ περιλάμβανε μεταμοσχευτές, έναν χειριστή καρδιοπνευμονικής συσκευής και προσωπικό χειρουργείου.
Η Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Μεταμοσχεύσεων του Ισραήλ, Ταμάρ Ασκενάζι, δήλωσε πως «αυτή τη φορά το όλο εγχείρημα ήταν ιδιαίτερα πολύπλοκο καθώς τα μοσχεύματα ήταν και ήπαρ και πνεύμονες».
Είπε πως οι πτήσεις και οι μεταφορές προγραμματίζονται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του κάθε οργάνου, σημειώνοντας πως το ιατρικό προσωπικό «εργάστηκε με επάρκεια και το προσωπικό στην Κύπρο ήταν άψογο όπως πάντα».
Στο μεταξύ, η κ. Δεσπότη ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως σε ότι αφορά τα μοσχεύματα καρδίας πρώτη επιλογή είναι η αποστολή τους στην Ελλάδα, όπου αναμένουν και Κύπριοι ασθενείς για μεταμόσχευση.
Σε ότι αφορά τους κερατοειδείς είπε πως αυτοί δίδονται για μεταμοσχεύσεις που γίνονται στο Μακάρειο Νοσοκομείο και, αν δεν υπάρχει ζήτηση τη δεδομένη στιγμή, σε ιδιωτικά ιατρικά κέντρα στην Κύπρο.
Όσον αφορά το κυπριακό αρχείο δυνητικών και μετά θάνατο δοτών που δημιουργήθηκε το 2013, με βάση τη νομοθεσία για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, η κ. Δεσπότη ανέφερε πως σε αυτό έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής γύρω στα 2500 άτομα. Είναι μικρός ο αριθμός για τον πληθυσμό της Κύπρου, σε σύγκριση και με άλλες χώρες, όμως ο κόσμος άρχισε να ευαισθητοποιείται, ανέφερε.
Είπε πως φέτος έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής γύρω στα 400 άτομα, ενώ τα προηγούμενα χρόνια οι εγγραφές κάθε χρόνο ήταν γύρω στα 300 άτομα. Πρόσθεσε πως ενδιαφέρον υπάρχει από όλες τις ηλικίες.
Σε ότι αφορά τις οικογένειες που δίνουν τη συγκατάθεσή τους για τη λήψη οργάνων από συγγενικό τους άτομο είπε πως όταν μια οικογένεια αντιληφθεί τη σημασία της δωρεάς αυτής και ότι δεν υπάρχει περίπτωση το άτομο που είναι εγκεφαλικά νεκρό να επανέλθει, τότε η ανταπόκρισή είναι θετική. Ανέφερε πως οι τελευταίοι πτωματικοί δότες ήταν νεαρά άτομα.
«Χιαστί Μεταμοσχεύεις» νεφρών
Κύπρος και Ισραήλ είχαν υπογράψει το καλοκαίρι του 2017 μνημόνιο συνεργασίας για την εφαρμογή του προγράμματος «Χιαστί Μεταμοσχεύσεων». Στόχος του προγράμματος είναι να βοηθήσει ασθενείς που χρήζουν μεταμόσχευσης νεφρού και έχουν κάποιο ζώντα δότη που θέλει να δωρίσει το νεφρό του, αλλά δεν είναι συμβατοί μεταξύ τους. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα είναι άτομα τα οποία χρήζουν μεταμόσχευσης και πιθανοί ζώντες δότες τους που επιθυμούν να δωρίσουν τον ένα τους νεφρό στον οικείο τους (τον συγκεκριμένο λήπτη) αλλά δεν μπορούν να το πράξουν είτε λόγω ασύμβατης ομάδας αίματος ή ασύμβατων ιστοσυμβατοτήτων.
Ο Κλινικός Προϊστάμενος του Μεταμοσχευτικού Κέντρου, Βασίλης Χατζηαναστασίου, δήλωσε στο ΚΥΠΕ πως στο πλαίσιο αυτό έχει δημιουργηθεί ένα μητρώο πιθανών ληπτών και δοτών στο οποίο αυτή τη στιγμή υπάρχουν τα δεδομένα τεσσάρων ζευγαριών από την Κύπρο και 20 από το Ισραήλ. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποια μεταμόσχευση, σημείωσε, επισημαίνοντας πως όσο πιο μεγάλο είναι ένα τέτοιο μητρώο αυξάνονται και οι πιθανότητες να βρεθούν συμβατοί δότες.
Ανέφερε ακόμη πως στο παρελθόν είχε επιδειχθεί ενδιαφέρον και από την Ελλάδα για συμμετοχή στη συνεργασία αυτή, αλλά αυτή δεν έχει γίνει προς το παρόν.
Σε ότι αφορά τις μεταμοσχεύσεις νεφρών στην Κύπρο είπε πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια έγιναν περίπου 20 ανά έτος. Σημείωσε πως τα τελευταία 8,5 χρόνια έγιναν συνολικά στην Κύπρο 204 μεταμοσχεύσεις νεφρών. Έντεκα μοσχεύματα απορρίφθηκαν ενώ εννέα ασθενείς έχασαν τη ζωή τους όχι λόγω επιπλοκών από τις μεταμοσχεύσεις αλλά από άλλες αιτίες, σημείωσε, επισημαίνοντας πως με βάση τα στοιχεία αυτά η Κύπρος βρίσκεται σε καλά επίπεδα.
Φέτος έγιναν οκτώ μεταμοσχεύσεις νεφρών, έξι από μεταθανάτιες δωρεές και οι άλλες δυο από ζώντες δότες, ανέφερε, σημειώνοντας πως οι νεφροπαθείς που αναμένουν αυτή τη στιγμή για μεταμόσχευση είναι γύρω στους 60. Πρόσθεσε πως τον Σεπτέμβριο είναι προγραμματισμένες να γίνουν τρεις μεταμοσχεύσεις νεφρών, δυο σε παιδιά και μια σε ενήλικα, με δότες συγγενικά τους άτομα.
Το 70% των μεταμοσχεύσεων των νεφρών γίνονται με δωρεές από ζώντες δότες που είναι συνήθως συγγενικά άτομα, ανέφερε.