Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δίνει διευκρινίσεις
Διευκρινίσεις για τη μετάδοση του κορωνοϊού μέσω σταγονιδίων της αναπνευστικής οδού δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, κάνοντας αναφορά και σε τρεις πρόσφατες μελέτες.
Με βάση όλες τις διαθέσιμες αποδείξεις, συμπεριλαμβανομένων και των πρόσφατων μελετών, ο Οργανισμός εξακολουθεί να συνιστά προφυλάξεις για τη μετάδοση μέσω σταγονιδίων και της επαφής. Υπογραμμίζει επίσης για μία ακόμη φορά την ύψιστη σημασία του τακτικού πλυσίματος χεριών, της προσοχής στην εισπνοή σωματιδίων, του καθαρισμού και της απολύμανσης του χώρου όπως και της αποφυγής στενής επαφής με άτομα που έχουν πυρετό ή αναπνευστικά συμπτώματα.
Πώς μεταδίδεται ο κορωνοϊός
Ο νέος κορωνοϊός μεταδίδεται μέσω αερομεταφερόμενων σταγονιδίων, όταν ένα υγιές άτομο έρθει σε στενή επαφή (εντός 1 μέτρου) με κάποιον ασθενή, ο οποίος εκδηλώνει αναπνευστικά συμπτώματα (π.χ. βήχα ή φτέρνισμα), αναφέρει ο ΠΟΥ, σύμφωνα με το iatropedia. Τότε, δυνητικώς μολυσματικά σταγονίδια από την αναπνευστική οδό του ασθενούς (τα οποία γενικά θεωρούνται ότι έχουν διάμετρο μεταξύ 5-10 μm) μπορεί να φτάσουν σε βλεννογόνους (στόμα και μύτη) ή στα μάτια του υγιούς ατόμου. Η μετάδοση των σταγονιδίων μπορεί επίσης να συμβεί μέσω αντικειμένων στο άμεσο περιβάλλον γύρω από το μολυσμένο άτομο.
Έτσι, η μετάδοση του κορωνοϊού μπορεί να γίνει με άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα και με έμμεση επαφή με επιφάνειες στο άμεσο περιβάλλον τους ή με αντικείμενα που χρησιμοποιούνται από κοινού από υγιή και μολυσμένα άτομα (π.χ. στηθοσκόπιο ή θερμόμετρο).
Πότε είναι δυνατή η μετάδοση μέσω αέρος
Η μετάδοση μέσω αέρος είναι διαφορετική από την μετάδοση σταγονιδίων, καθώς αναφέρεται στην παρουσία μικροβίων εντός των πυρήνων των σταγονιδίων, τα οποία γενικά θεωρούνται σωματίδια με διάμετρο κάτω από 5μm και τα οποία μπορεί να παραμείνουν στον αέρα για μεγάλες χρονικές περιόδους και να μεταδίδονται σε άλλους σε αποστάσεις μεγαλύτερες τους ενός μέτρου.
Σε ό,τι αφορά τον νέο κορωνοϊό, η μετάδοση μέσω αέρος μπορεί να είναι δυνατή σε συγκεκριμένες συνθήκες, στις οποίες εκτελούνται διαδικασίες που παράγουν αερολύματα (π.χ. ενδοτραχειακή διασωλήνωση, βρογχοσκόπηση, ανοικτή αναρρόφηση, χορήγηση νεφελοποιημένης θεραπείας, χειροκίνητος αερισμός πριν από διασωλήνωση, αποσύνδεση του ασθενούς από τον αναπνευστήρα, μη επεμβατικός αερισμός θετικής πίεσης, τραχειοστομία και η καρδιοπνευμονική ανάνηψη).
Υπάρχουν κάποιες αποδείξεις ότι η μόλυνση από COVID-19 μπορεί να οδηγήσει σε εντερική μόλυνση και ο κορωνοϊός να περάσει στα κόπρανα. Όμως, μέχρι σήμερα μόνο μια μελέτη έχει πετύχει καλλιέργεια του κορωνοϊού από ένα δείγμα μοναδικού κοπράνων. Δεν έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα μετάδοση του ιού από τα κόπρανα.
Τι έδειξαν οι πρόσφατες μελέτες
Μέχρι σήμερα, κάποιες επιστημονικές δημοσιεύσεις παρέχουν αρχικά στοιχεία σχετικά με το αν ο κορωνοϊός μπορεί να ανιχνευθεί στον αέρα και κάποια δημοσιεύματα άφησαν να υπονοηθεί ότι υπάρχει μετάδοση μέσω αέρος. Αυτά τα αρχικά ευρήματα πρέπει να ερμηνευθούν προσεκτικά.
Σε πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό New England Journal of Medicine, δημιουργήθηκαν αερολύματα με τη χρήση νεφελοποιητή και αναλύθηκαν υπό ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες. Πρόκειται για μια μηχανή υψηλής ισχύος που δεν αντικατοπτρίζει τις φυσιολογικές συνθήκες του ανθρώπινου βήχα.
Επιπλέον, η ανίχνευση COVID-19 σε σωματίδια αερολύματος για έως 3 ώρες δεν αντικατοπτρίζει τις κλινικές συνθήκες όπου εκτελούνται διαδικασίες δημιουργίας αερολύματος. Αυτή ήταν μία πειραματική διαδικασία δημιουργίας αερολύματος.
Υπάρχουν αναφορές ότι έχουν νοσηλευτεί συμπτωματικοί ασθενείς με COVID-19, στους οποίους δεν ανιχνεύθηκε RNA του κορωνοϊού σε δείγματα αέρα. Ο ΠΟΥ έχει γνώση άλλων μελετών που αξιολόγησαν την παρουσία του κορωνοϊού σε δείγματα αέρα, αλλά δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ανίχνευση του ιικού RNA σε περιβαλλοντικά δείγματα βάσει του πρωτοκόλλου PCR δεν είναι ενδεικτικές του βιώσιμου ιού που θα μπορούσε να μεταδοθεί. Πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για να καθοριστεί αν είναι πιθανό να ανιχνευθεί ο κορωνοϊός σε δείγματα αέρα από δωμάτια ασθενών, όπου δεν γίνονται διαδικασίες ή υποστηρικτικές θεραπείες που δημιουργούν αερολύματα.
Τα συμπεράσματα του ΠΟΥ
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων αυτών των πρόσφατων δημοσιεύσεων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξακολουθεί να συνιστά προληπτικά μέτρα για την προφύλαξη έναντι στα σταγονίδια και έναντι της άμεσης επαφής για τα άτομα που φροντίζουν ασθενείς με COVID-19. Ο ΠΟΥ συνεχίζει να συνιστά προληπτικά μέτρα για καταστάσεις όπου εκτελούνται διαδικασίες παραγωγής αερολυμάτων.
Αυτές οι συμβουλές συνάδουν με άλλες εθνικές και διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναπτύχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Εντατικής Φροντίδας και από την Ένωση της Ιατρικής Εντατικής Θεραπείας, καθώς και αυτές που εφαρμόζονται σε Αυστραλία, Καναδά και Ηνωμένο Βασίλειο.
Την ίδια ώρα, άλλες χώρες και οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του αμερικανικού και του ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, συνιστούν προφύλαξη έναντι αερομεταφερόμενων σωματιδίων για κάθε κατάσταση που αφορά τη φροντίδα των ασθενών με COVID-19 και εξετάζουν τη χρήση ιατρικών μασκών ως αποδεκτή επιλογή σε περίπτωση έλλειψης αναπνευστήρων (N95, FFP2 ή FFP3).
Τέλος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνεχίζει να δίνει έμφαση στην εξαιρετική σημασία του συχνού πλυσίματος των χεριών, της προσοχής στην εισπνοή σωματιδίων, του καθαρισμού και απολύμανσης του άμεσου περιβάλλοντος, όπως και τη σημασία της διατήρησης αποστάσεων και της αποφυγής στενής επαφής, χωρίς προστασία, με άτομα που έχουν πυρετό, ή αναπνευστικά συμπτώματα.