Είτε είστε έμπειρος είτε αρχάριος ιδιοκτήτης σκύλου, η σωστή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή του τετράποδου φίλου σας. Και όντως η υγεία του σκύλου σχετίζεται στενά με την τροφή του. Η φυσική ευεξία, η ζωτικότητα και η διάρκεια ζωής του τετράποδου φίλου σας μπορούν να επηρεαστούν και να ενισχυθούν με τη σωστή τροφή.
Αντιθέτως, μια «λάθος» τροφή μπορεί να προκαλέσει στο σκύλο σας προβλήματα υγείας. Η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό βάρος, διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, ασθένειες του σκελετού και των αρθρώσεων, νεφρική νόσο, ακόμη και καρκίνο. Είναι λογικό λοιπόν το θέμα διατροφής να είναι πάντα επίκαιρο. Στη σχετική βιβλιογραφία, σε συμβουλευτικά έντυπα και φόρουμ στο διαδίκτυο μπορεί να συναντήσει κανείς τόσες πολλές απόψεις σχετικά με τη σωστή διατροφή, όσες σχεδόν είναι και οι φυλές σκύλων.
Αλλά ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη διατροφή για το σκύλο σας;
Δεν υπάρχει μια καθολική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Στην ουσία κάθε σκύλος είναι διαφορετικός. Ανάλογα με το μέγεθος, την ηλικία, την κατάσταση υγείας, το βάρος και το επίπεδο δραστηριότητας, οι διατροφικές ανάγκες αλλάζουν σημαντικά. Μόνο εσείς οι ίδιοι μπορείτε να ανακαλύψετε την ιδανική τροφή για το κατοικίδιό σας. Σε τελική ανάλυση, δεν πρέπει να λαμβάνετε υπόψη μόνο τις ανάγκες του κατοικίδιου ζώου σας, αλλά και τη δική σας κατάσταση ζωής. Κάτι που μπορεί για κάποιον να είναι πρακτικά εφικτό στην καθημερινή του ζωή, ενδέχεται να αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για έναν άλλο ιδιοκτήτη. Η τιμή, ο τρόπος παραλαβής της τροφής και ο χρόνος παίζουν σίγουρα το ρόλο τους, εάν πρέπει να αποφασίσετε ποια μέθοδος σίτισης είναι η καλύτερη. Σημαντικό είναι να μπορείτε να δίνετε και μακροπρόθεσμα στο σκύλο σας την τροφή, που του κάνει καλό. Διότι η συχνή αλλαγή τροφής είναι συνήθως πολύ επιβαρυντική για τον οργανισμό του σκύλου. Η διάρροια, το φούσκωμα και άλλα πεπτικά προβλήματα μπορεί να οφείλονται σε υπερβολικά συχνές αλλαγές στο διατροφικό μενού του σκύλου σας.
Το ερώτημα σχετικά με το ποια είναι η τέλεια τροφή για το σκύλο σας δυστυχώς δεν μπορεί να απαντηθεί εδώ. Ωστόσο, παρακάτω θα βρείτε τα πιο σημαντικά κριτήρια, που θα σας βοηθήσουν να βρείτε τη βέλτιστη τροφή για τον δικό σας σκύλο.
Αλλαγή σε τροφή ενήλικων σκύλων
Τις πρώτες τρεις έως τέσσερις εβδομάδες της ζωής του, ένα κουτάβι τρέφεται συνήθως αποκλειστικά με μητρικό γάλα. Σταδιακά, εξοικειώνεται εν τέλει στη στερεά τροφή και λαμβάνει μια ειδική τροφή για κουτάβια, η οποία καλύπτει τις υψηλές ανάγκες των νεαρών σκύλων σε ενέργεια. Εάν αγοράσετε ένα κουταβάκι από τον εκτροφέα, θα λάβετε συνήθως ένα διατροφικό πλάνο για τις πρώτες εβδομάδες. Πολλοί εκτροφείς δίνουν μάλιστα και λίγη από την τροφή των κουταβιών, για να την πάρετε μαζί σας στο σπίτι. Μετά από έξι μήνες συνιστάται να μειώνετε σταδιακά την ενεργειακή πυκνότητα της τροφής, ώστε να αποφεύγεται η υπερβολικά γρήγορη ανάπτυξη του σκύλου. Εάν ένας σκύλος παίρνει πολύ απότομα ύψος, αυτό οδηγεί συχνά σε προβλήματα των αρθρώσεων, όπως η δυσπλασία της άρθρωσης του ισχίου και του αγκώνα, που προκαλούν για μια ζωή προβλήματα στο σκύλο. Μετά την τροφή για κουτάβια μπορείτε να επιλέξετε να δίνετε στο σκύλο σας είτε μια τροφή Junior (τροφή για νεαρούς σκύλους) είτε απευθείας μια τροφή Adult (τρoφή για ενήλικους σκύλους). Η αλλαγή σε τρoφή για ενήλικους σκύλους πρέπει να πραγματοποιείται αναλόγως μετά τον 6ο μήνα, και το αργότερο μετά το 18ο μήνα ζωής του. Οι μικρόσωμοι σκύλοι θα πρέπει να λαμβάνουν τροφή Adult ήδη από το 10ο έως το 12ο μήνα ζωής τους, όταν έχει ολοκληρωθεί πλήρως η ανάπτυξή τους.
Οι ενεργειακές ανάγκες των ενήλικων σκύλων
Πριν από τη μετάβαση σε τροφή για ενήλικους σκύλους, τίθεται το ερώτημα: τι πραγματικά χρειάζεται ο ενήλικος σκύλος μου; Όπως και εμείς οι άνθρωποι, οι ενεργειακές ανάγκες εξαρτώνται από το φύλο, το μέγεθος και το επίπεδο δραστηριότητας. Ενώ οι επαγγελματίες αθλητές καταναλώνουν συχνά 4000 kcal και άνω την ημέρα, για έναν υπάλληλο γραφείου αρκούν 2000 kcal, προκειμένου να καλυφθεί η ημερήσια κατανάλωση ενέργειας. Το ίδιο ισχύει και για τους σκύλους: ένας «σκύλος του καναπέ» έχει σίγουρα λιγότερες ανάγκες σε ενέργεια από ένα σκύλο έλξης ελκήθρων. Ωστόσο, για έναν «κανονικό οικογενειακό σκύλο» χωρίς σημαντικές επιβαρύνσεις ισχύει ο ακόλουθος γενικός κανόνας για τον υπολογισμό της απαιτούμενης ποσότητας ενέργειας: ο σκύλος χρειάζεται περίπου 57 kcal τροφής ανά χιλιόγραμμο σωματικής μάζας.
Σημαντικά θρεπτικά συστατικά
Οι πρωτεΐνες, τα λιπαρά, οι υδατάνθρακες, οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία αποτελούν τα κύρια θρεπτικά συστατικά, που πρέπει να προσλαμβάνει ο σκύλος σας μέσω της τροφής του. Αυτά του παρέχουν ενέργεια και εξασφαλίζουν την υγιή διατήρηση όλων των ζωτικών λειτουργιών του. Αντιθέτως, η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να βλάψει ολόκληρο τον οργανισμό, τα οστά, τους μυς και τα εσωτερικά όργανα, οδηγώντας σε ασθένειες.
Πρωτεΐνες
Η πιο σημαντική πηγή ενέργειας για το σκύλο σας είναι αναμφισβήτητα η πρωτεΐνη. Τα αμινοξέα που περιέχονται στην πρωτεΐνη είναι ζωτικής σημασίας για το σκύλο. Μια εξαιρετικά υψηλής ποιότητας πηγή πρωτεΐνης αποτελεί το κρέας. Η τροφή του σκύλου σας πρέπει επομένως να αποτελείται από τουλάχιστον 70 τοις εκατό κρέας. Μπορείτε επίσης να τον ταΐζετε με σχεδόν όλα τα είδη κρέατος: βοδινό, αρνίσιο, χοιρινό, κουνέλι ή πουλερικά. Στα εντόσθια περιλαμβάνονται το ήπαρ, η καρδιά, τα νεφρά, η σπλήνα και ο πατσάς (ακαθάριστος). Η ανάγκη του σκύλου για κρέας δεν είναι τυχαία – σε τελική ανάλυση, ο σκύλος είναι άμεσος απόγονος του λύκου και κατά συνέπεια ανήκει στα σαρκοφάγα αρπακτικά ζώα. Τα δυνατά δόντια του, οι ισχυροί μυς μάσησης, ο σχετικά βραχύς εντερικός σωλήνας και τα πολύ επιθετικά πεπτικά υγρά είναι τέλεια σχεδιασμένα για την πρόσληψη κρέατος. Είναι σημαντικό το κρέας να μη μαγειρεύεται, διότι με το μαγείρεμα μετουσιώνεται η περιεκτικότητα πρωτεΐνης και έτσι καθίσταται ανούσια. Το φρέσκο, ωμό κρέας περιέχει υψηλή περιεκτικότητα πρωτεΐνης. Αντί για κρέας, μπορείτε να δίνετε στο σκύλο σας εναλλακτικά ψάρι μία έως δύο φορές την εβδομάδα. Ακόμη κι αυτό θα πρέπει να το σερβίρετε όσο το δυνατόν πιο φρέσκο, διότι σε αυτή την κατάσταση περιέχει την μέγιστη ποσότητα ακόρεστων λιπαρών οξέων, εύπεπτης πρωτεΐνης και βιταμίνης D. Είδη ψαριών κατάλληλα για σκύλους θεωρούνται ο σολομός, ο μπακαλιάριος του Ατλαντικού, το κοκκινόψαρο, οι σαρδέλες, τα οστρακοειδή ή οι γαρίδες.
Λιπαρά
Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα των ψαριών έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς συμβάλλουν στη βελτίωση της άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος και της ικανότητας αντίστασης στις φλεγμονές. Οι σκύλοι χρειάζονται κυρίως ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ζωικά λίπη. Η περιεκτικότητα των εξίσου σημαντικών ωμέγα-6 λιπαρών οξέων των φυτικών ελαίων, που περιέχονται στο κρέας, είναι συνήθως επαρκής. Τα έλαια είναι εξαιρετικά σημαντικά και συμβάλλουν στην απορρόφηση των απαραίτητων βιταμινών. Έτσι θα πρέπει πάντα να εμπλουτίζετε τα λαχανικά με ένα ζωικό έλαιο, όπως για παράδειγμα το έλαιο σολομού. Ωστόσο, για την αποφυγή του υπερβολικού βάρους, η περιεκτικότητα λιπαρών στην τροφή πρέπει να είναι πολύ μικρότερη από την περιεκτικότητα πρωτεϊνών ή υδατανθράκων.
Επιπλέον, οι ξηροί καρποί παρέχουν φυσικά λιπαρά οξέα, που πρέπει ωστόσο να δίνονται μόνο τριμμένα ή αλεσμένα.
Υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες βρίσκονται στις πατάτες και τα δημητριακά, και δεν αποτελούν ένα συστατικό ζωτικής σημασίας για το σαρκοφάγο σκύλο. Η ξηρά τροφή που διατίθεται στο εμπόριο περιέχει ήδη αρκετούς υδατάνθρακες, ώστε περιττεύει η επιπλέον δόση. Αν ο σκύλος σας τρέφεται μόνο με ωμά τρόφιμα, καλό θα ήταν να του δίνετε δημητριακά σε μορφή νιφάδων, όπως για παράδειγμα νιφάδες βρώμης ή κεχριού.
Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, τα οποία περιέχονται κυρίως σε λαχανικά, φρούτα και βότανα, πρέπει να είναι σε επαρκή ποσότητα στην τροφή του σκύλου σας. Τα θρεπτικά συστατικά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Προκειμένου ο σκύλος σας να μπορεί να αξιοποιήσει μία θρεπτική ουσία χρειάζεται συχνά μια άλλη θρεπτική ουσία. Για το λόγο αυτό, δε συνιστάται μια υπερβολικά μονόπλευρη διατροφή, για παράδειγμα μια αποκλειστικά κρεατοφαγική διατροφή. Η διατροφή του σκύλου σας ιδανικά θα πρέπει να αποτελείται περίπου από 70% κρέας, 25% φρούτα και λαχανικά, και 5% δημητριακά. Τρίψτε ψιλοκομμένα ή βράστε ελαφρώς σέλινο, καρότα, κολοκυθάκια, κολοκύθα ή τοπικά φρούτα, όπως μήλα, αχλάδια ή μούρα, και στη συνέχεια αναμίξτε τα κάτω από το κρέας.
Ασβέστιο
Το ασβέστιο βρίσκεται κυρίως στο γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ωστόσο, η υπερπροσφορά ασβεστίου μπορεί να αποβεί επικίνδυνη, ιδίως σε σκύλους που δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Για το λόγο αυτό, το γάλα είτε δεν πρέπει να υπάρχει καθόλου είτε επιτρέπεται να υπάρχει σε περιορισμένες μόνο ποσότητες στο καθημερινό μενού των ενήλικων σκύλων. Ιδιαιτέρως ακατάλληλο θεωρείται το αγελαδινό γάλα, το οποίο οδηγεί συχνά σε αλλεργίες ή άλλες δυσανεξίες.
Η σωστή ποσότητα τροφής
Πόση τροφή χρειάζεται ο σκύλος σας την ημέρα, εξαρτάται, όπως έχουμε ήδη περιγράψει παραπάνω, όχι μόνο από την ηλικία, αλλά και από το μέγεθος και το επίπεδο δραστηριότητάς του. Γενικά, οι καθημερινές μερίδες τροφής για τους μικρόσωμους σκύλους είναι σίγουρα πιο μικρές απ’ ότι για μεγαλόσωμους σκύλους. Αυτό δε σημαίνει ότι λιγότερη ποσότητα τροφής σημαίνει ταυτόχρονα λιγότερη ενέργεια. Μια ειδική τροφή για μικρόσωμους σκύλους έχει συχνά αρκετά υψηλή περιεκτικότητα ενέργειας, διότι οι σκύλοι-νάνοι καταναλώνουν συχνά πολλή ενέργεια σε σχέση με το μέγεθός τους. Επομένως, καλό θα ήταν οι μικρόσωμοι σκύλοι να τρέφονται δύο φορές την ημέρα. Αλλά ακόμη και οι μεγαλόσωμοι σκύλοι είναι προτιμότερο να λαμβάνουν μικρότερα, και επομένως συχνότερα γεύματα παρά ένα μεγάλο.
Σε «κανονικούς» ενήλικους, οικογενειακούς σκύλους, οι οποίοι δεν προορίζονται ούτε για εκτροφή ούτε για εργασία, αρκούν δύο γεύματα την ημέρα. Ακόμη πιο σημαντικά από την ποσότητα τροφής ανά γεύμα είναι τα ακόλουθα δύο σημεία: 1. τα σταθερά ωράρια ταΐσματος, 2. ο χρόνος ανάπαυσης μετά το φαγητό. Οι σκύλοι έχουν ένα εκπληκτικά ακριβές «βιολογικό ρολόι», και προσαρμόζονται πολύ σε σταθερά και τακτικά γεύματα. Βεβαιωθείτε ότι ο σκύλος σας λαμβάνει πάντα την τροφή του ακριβώς την ίδια ώρα της ημέρας. Αυτό τον βοηθά όχι μόνο στην πέψη, αλλά και φροντίζει, ώστε ο σκύλος να μην αισθάνεται συνεχώς την ανάγκη να τρώει κάτι επιπλέον από τα κανονικά γεύματά του. Ίσως ο σκύλος σας να σταματήσει να σας «ικετεύει» στο τραπέζι για λίγο παραπάνω φαγητό. Προκειμένου να αποφύγετε κάτι τέτοιο, καλό θα ήταν να δίνετε το κύριο γεύμα του το μεσημέρι, την ίδια ώρα που κι εσείς κάθεστε στο τραπέζι.
Στη συνέχεια, για την καλή χώνεψη της τροφής είναι πολύ σημαντικό μετά το φαγητό να προσφέρετε ηρεμία στο σκύλο σας. Τα ξέφρενα παιχνίδια ή το τρέξιμο ενδέχεται σε ορισμένες φυλές να οδηγήσουν σε περιστροφή του στομάχου.
Ξηρά, υγρή ή ακατέργαστη;
Είναι θέμα γευστικής προτίμησης, εάν θα σερβίρετε τα προαναφερθέντα θρεπτικά συστατικά σε ξηρά, υγρή ή ακατέργαστη μορφή. Πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων εξακολουθούν να καταλήγουν στο ράφι με τις έτοιμες τροφές. Αυτό οφείλεται φυσικά στην έλλειψη χρόνου, την ανασφάλεια, ή γίνεται απλώς για λόγους ευκολίας. Αλλά μην ανησυχείτε: ακόμη και με ξηρά ή υγρή τροφή, μπορείτε να παρέχετε στο σκύλο σας όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, θα πρέπει να δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στη συχνά πολύ διαφορετική περιεκτικότητα ενέργειας. Έτσι, λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας σε νερό, η ξηρά τροφή είναι πέντε φορές πιο συμπυκνωμένη από την ίση ποσότητα μιας υγρής τροφής. Με μια φαινομενικά μικρή ποσότητα ξηράς τροφής μπορείτε γρήγορα να ταΐσετε πάρα πολύ καλά το σκύλο σας. Κατά την επιλογή μιας υγρής τροφής θα πρέπει να λάβετε επίσης υπόψη σας τη συχνά εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα πρωτεϊνών. Μια αρκετά νέα και εκ νέου ανακαλυφθείσα μορφή σίτισης είναι η λεγόμενη μέθοδος διατροφής BARF. Με τον όρο “BARF” περιγράφεται η «βιολογική, ενδεδειγμένη, ωμή διατροφή», η οποία γίνεται όλο και πιο δημοφιλής σε εκτροφείς, κτηνιάτρους και ιδιοκτήτες σκύλων. Σε αυτή την περίπτωση «ενδεδειγμένο» σημαίνει άφθονο, ωμό κρέας, όπως το έτρωγαν οι λύκοι και οι πρώτοι σκύλοι, που ζούσαν ως σκύλοι φύλαξης και προστασίας σε αγροκτήματα. Η ωμή διατροφή BARF δε χρειάζεται να είναι περίπλοκη, όπως νομίζει κανείς διαβάζοντας ένα λεπτομερές διατροφικό πλάνο. Εάν δίνετε στο σκύλο σας 70 τοις εκατό ωμό κρέας και επιπλέον 30 τοις εκατό ωμά λαχανικά, έχετε ήδη στο χέρι σας μια αξιόπιστη τιμή αναφοράς για την καθημερινή προετοιμασία του γεύματός του.
Όποια μέθοδο σίτισης κι αν επιλέξετε εν τέλει, η καλύτερη διατροφή είναι αυτή που είναι καλά ανεκτή από το σκύλο σας, και αυτή που θα του χαρίσει υγεία, ζωτικότητα και μεγάλη διάρκεια ζωής. Ακόμα κι αν αυτή η μέθοδος πρέπει να ταιριάζει στον καθημερινό τρόπο ζωή σας, και αν μη τι άλλο να την υποστηρίζετε οικονομικά: σε κάθε περίπτωση πρωταρχικό μέλημά σας θα πρέπει να είναι η υγεία του αγαπημένου τετράποδου φίλου σας.
Ευχόμαστε στο σκύλο σας «καλή όρεξη»!