Γιατί ο Ερντογάν φαίνεται να επιλέγει την 24η Ιουλίου για τον απόπλου του τουρκικού ωκεανογραφικού – Πώς κινούνται τα τουρκικά πλοία στη «θερμή» ζώνη- Οι οδηγίες που έχουν λάβει και τα σενάρια που εξετάζουν στο Πεντάγωνο
Με το βλέμμα στραμμένο στην αυριανή ημέρα βρίσκεται η ελληνική πλευρά, καθώς υπάρχουν πληροφορίες ότι το τουρκικό ωκεανογραφικό Oruc Reis πρόκειται να αφήσει το αγκυροβόλιο του στο λιμάνι της Αττάλειας προκειμένου να κινηθεί νότια προς τις θαλάσσιες περιοχές που με παράνομη NAVTEX έχει δεσμεύσει η Άγκυρα για τη διεξαγωγή σεισμογραφικών ερευνών εντοπισμού υδρογονανθράκων, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
To μεσημέρι της Πέμπτης, το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu μετέδωσε ότι το Oruc Reis «είναι έτοιμο για την αποστολή του», προσθέτοντας ότι θα αποπλεύσει προς την επίμαχη περιοχή που έχει δεσμευθεί με την NAVTEX «μετά από αναγκαίες εργασίες και προσαρμογές».
Σύμφωνα με κύκλους του Πενταγώνου, η Παρασκευή 24 Ιουλίου, ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί από τον τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να σβήσει περαιτέρω το αποτύπωμα του Κεμάλ Ατατουρκ στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας, εμφανίζοντας τον εαυτό του ως τον νέο «πατέρα του τουρκικού έθνους».
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική πλευρά προβληματίζεται έντονα για το ενδεχόμενο η Τουρκία να επιχειρήσει να συνδέσει την πρώτη προσευχή στην Αγιά Σοφία, μετά την μετατροπή της σε τζαμί και την εκεί παρουσία του Ερντογάν, με μία πανηγυρική έξοδο του «Oruc Reis» από το λιμάνι της Αττάλειας προς τις περιοχές που έχουν δεσμευθεί για τη διεξαγωγή των ερευνών.
Μία τέτοια ενέργεια θα εξυπηρετούσε την τουρκική προπαγάνδα, αλλά ταυτόχρονα θα αποτελούσε και το έναυσμα για μία άμεση, περεταίρω, κλιμάκωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Παράλληλα όμως, η 24η Ιουλίου έχει έναν επιπλέον συμβολισμό για τον Ταγίπ Ερντογάν και για τις αναθεωρητικές επιδιώξεις του στο Αιγαίο και την νοτιοανατολική Μεσόγειο, αφού είναι η ημέρα υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάννης, την οποία η τουρκική πλευρά επιχειρεί να απαξιώσει καθώς στέκεται εμπόδιο σε βασικές της διεκδικήσεις στην περιοχή.
Ταυτόχρονα και σε συμβολικό επίπεδο, μέσω της συγκεκριμένης συνθήκης καθιερώθηκε η έννοια του κεμαλικού κράτους και του κεμαλισμού στην Τουρκία, ιδιότητες που ο Ερντογάν θέλει να ξεριζώσει από την «καρδιά» του τουρκικού κράτους και ταυτόχρονα να τις αντικαταστήσει μέσω της ανάδειξης της μουσουλμανικής ταυτότητας του τουρκικού έθνους.
Η συγκεκριμένη ημερομηνία πάντως διαδραματίζει έναν ακόμη κρίσιμο ρόλο στους σχεδιασμούς του τούρκου προέδρου, αυτή τη φορά και ως προς την προώθηση της ιδέας του περί «γαλάζιας πατρίδας», η οποία στην παρούσα συγκυρία συμπυκνώνεται στην αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την παρουσία του «Oruc Reis» εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Τουρκικός στόλος
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο η ελληνική πλευρά παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη δραστηριότητα τόσο του «Oruc Reis» όσο και του τουρκικού στόλου, ένα μεγάλο μέρος του οποίου εξακολουθεί να κινείται με πορεία νότια προς τις θαλάσσιες περιοχές που έχει δεσμεύσει η Άγκυρα για έρευνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες εκτιμάται ότι ο αριθμός των τουρκικών πλοίων ανέρχεται σε περίπου 25, τα οποία εμφανίζονται να κινούνται σε δύο ομάδες, με την μία να προπορεύεται της άλλης. Η πρώτη ομάδα αποτελείται από περισσότερα από 15 πλοία τα οποία αναχώρησαν από τη ναυτική βάση του Ακσάζ και η δεύτερη ομάδα από περίπου 10 πλοία που αναχώρησαν από τον κόλπο της Σμύρνης και χαράσσοντας πορεία προς νότο, ακολουθούν τον πρώτο στολίσκο.
Την τουρκική κινητικότητα παρακολουθεί ο ελληνικός στόλος, η πλειονότητα του οποίου έχει απλωθεί στο νότιο Αιγαίο έχοντας τεθεί σε αυξημένη επιφυλακή έτσι ώστε, εάν χρειαστεί, να αντιδράσει στο ενδεχόμενο που το τουρκικό ωκεανογραφικό αφήσει το λιμάνι της Αττάλειας.
Την ίδια στιγμή στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας είναι συνεχείς οι συσκέψεις μεταξύ της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εντολή που έχει δοθεί από το Μέγαρο Μαξίμου προς την ηγεσία του Πενταγώνου, είναι να κρατηθούν χαμηλοί οι τόνοι και να αποφευχθούν δηλώσεις η ενέργειες που θα μπορούσαν να εκληφθούν από την απέναντι πλευρά, ως μήνυμα κλιμάκωσης της έντασης.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν γίνει συστάσεις για ψυχραιμία, τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα βρίσκονται σε εξέλιξη διπλωματικές προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης, όπως ήταν η σχετική πρωτοβουλία που ανέλαβε η γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
Σενάρια
Παρόλα αυτά πάντως οι επιτελείς του Πενταγώνου εξετάζουν μια σειρά από σενάρια με βάση την πορεία που ακολουθεί ο τουρκικός στόλος και σε συνδυασμό και με τις κινήσεις στις οποίες ενδεχομένως θα προχωρήσει το Oruc Reis όταν αποπλεύσει από το λιμάνι της Αττάλειας.
«Ο πλους του τουρκικού στόλου προς νότο θα μπορούσε να συνδέεται και με άλλες επιδιώξεις της Άγκυρας, αλλά και με τα πιθανά μηνύματα που θα ήθελε να στείλει προς άλλες πλευρές. Δεν στέλνεις 25 πλοία να συνοδεύσουν ένα ωκεανογραφικό πλοίο. Προφανώς οι στόχοι είναι πολύ περισσότεροι. Ένας από αυτούς πιθανόν να σχετίζεται με ένα μήνυμα που θέλει να στείλει η Άγκυρα προς το Κάϊρο, αφού ένα μικρό κομμάτι που έχει δεσμευθεί αποτελεί μέρος της αιγυπτιακής υφαλοκρηπίδας. Επίσης τα πλοία θα μπορούσαν να περάσουν μέσα από τις περιοχές που έχουν δεσμευθεί, χωρίς όμως να σταματήσουν εκεί, αλλά να συνεχίσουν την πορεία τους με κατεύθυνση τα ανοιχτά της Λιβύης. Μπορεί επίσης να λάβουν εντολή να επιστρέψουν ακόμη και στις βάσεις τους αν η τουρκική πολιτική ηγεσία θεωρήσει ότι πέτυχε κάποιους από τους στόχους που είχε θέσει μέσω όλης αυτής της κινητοποίησης. Παρόλ’ αυτά πάντως εμείς οφείλουμε να κινούμαστε με βάση το κακό σενάριο, που δεν είναι άλλο από την παρουσία και δραστηριοποίηση του Oruc Reis στην περιοχή ενδιαφέροντος και την αναγκαιότητα άμεσης απάντησης της χώρας μας» σημειώνουν κύκλοι του ΥΠΕΘΑ.