Η ωτίτιδα είναι ένα από τα πιο συχνά και πολυπαραγοντικά σύνδρομα στον σκύλο. Διακρίνεται στην έξω και τη μέση ωτίτιδα. Η έξω ωτίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου, ενώ η μέση αφορά τη φλεγμονή του μέσου ωτός. Και οι δύο όροι χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν κλινικά συμπτώματα και όχι ασθένειες.
Η έξω ωτίτιδα προκύπτει συχνά ως αποτέλεσμα μιας αλλαγής στο περιβάλλον του ακουστικού πόρου, η οποία πυροδοτεί την αύξηση των εκκρίσεων κυψελίδας από τους αδένες του ωτός. Σταδιακά, η επιδερμίδα και το χόριο (στιβάδα κάτω από την επιδερμίδα), παράγουν μεγάλες ποσότητες ινώδους ιστού, παχύνονται και οδηγούν σε στένωση του ακουστικού πόρου. Πρόκειται συνήθως για δευτερογενές σύμπτωμα μιας υποκλινικής ασθένειας- μιας λοίμωξης για παράδειγμα.
Η έξω ωτίτιδα προκαλεί πόνο, έντονο κνησμό και ερύθημα (κοκκινίλα) ενώ όταν η κατάσταση είναι χρόνια, καταλήγει σε μέση ωτίτιδα.
Η μέση ωτίτιδα προκαλεί ρήξη του τυμπανικού υμένα- μεμβράνης που διαχωρίζει το έξω από το μέσο ους- Και οι δύο μορφές ωτίτιδας δύνανται να προσβάλλουν σκύλους κάθε ηλικίας και φυλής, ωστόσο φυλές με μακριά κρεμάμενα πτερύγια ( spaniels, retrievers) ή με τρίχες στην εσωτερική επιφάνεια του πτερυγίου ( terriers, poodles) θεωρούνται πιο ευάλωτες.
Κλινικά συμπτώματα
Τα πιο κοινά συμπτώματα ωτίτιδας είναι :
-Πόνος
-Απότομες κινήσεις της κεφαλής
-Ξύσιμο των πτερυγίων του αυτιού
-Δυσοσμία στον ακουστικό πόρο
-Κατά την κλινική εξέταση από τον κτηνίατρο, μπορεί να διαπιστωθεί ερυθρότητα, οίδημα ή ακόμη και απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου. Σημάδια όπως η κλίση της κεφαλής από μία πλευρά, ανορεξία, ασυντόνιστες κινήσεις και διαλείπων έμετος, μπορεί να υποδηλώνουν ανάπτυξη μέσης ή και έσω ωτίτιδας.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες της ωτίτιδας
Τα κυριότερα αίτια ωτίτιδας είναι :
-Παράσιτα (π.χ. Demodex canis, Sarcoptes scabiei)
-Τροφική/ περιβαλλοντική αλλεργία
-Φαρμακευτική δερματίτιδα
-Ξένα σώματα (π.χ. άγανα φυτού), μάζες
-Υπερτρίχωση στην εσωτερική επιφάνεια του πτερυγίου
-Διαταραχές κερατινοποίησης/αδενικές διαταραχές
-Αυτοάνοσες δερματοπάθειες (π.χ. φυλλώδης πέμφιγα)
-Άλλοι παράγοντες (προδιαθετικοί) που μπορεί να πυροδοτήσουν την εμφάνιση φλεγμονής στο αυτί είναι οι εξής:
-Βακτηριακές λοιμώξεις ( π.χ. σταφυλόκοκκος )
-Μικτές λοιμώξεις βακτηρίων-μυκήτων (π.χ. Μalassezia)
-Προοδευτικές αλλαγές στο περιβάλλον του ακουστικού πόρου
-Υπερβολική υγρασία στην περιοχή μετά από κολύμπι
-Υπερβολική-τραυματική μέριμνα για την υγιεινή του ωτός
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση γίνεται με βάση τα παρακάτω :
Ιστορικό
Κλινική εξέταση (γενική, νευρολογική, δερματολογική)
Ωτοσκόπηση
Κυτταρολογική, παρασιτολογική εξέταση (με ξέσμα)
, σε κάθε περιστατικό
Καθώς επίσης με :
Καλλιέργεια για βακτήρια
Ακτινογραφίες (για μέση ωτίτιδα)
Ιστοπαθολογική εξέταση (για αυτοάνοσα)
Αξονική- μαγνητική τομογραφία (για παρουσία υγρού ή ίνωσης στο μέσο ους)
Τυμπανομετρία, ακουομετρία
,σε επιλεγμένα περιστατικά
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία αναλαμβάνεται στα περισσότερα περιστατικά από τον ιδιοκτήτη και γίνεται κατ’ οίκον, μετά από οδηγίες του κτηνιάτρου, εκτός αν η φλεγμονή έχει προχωρήσει στο μέσο ή έσω ους. Σε περιπτώσεις έξω ωτίτιδας, διενεργείται καθαρισμός του ωτός με πλύσεις, ακολουθούμενος από τοπική φαρμακευτική αγωγή.
Η τοπική θεραπεία ενδέχεται να περιλαμβάνει αντιβακτηριακές, κορτικοστεροειδείς, αντιμυκητιακές και αντισηπτικές σταγόνες. Σε πολλές περιπτώσεις όπου έχει επιβεβαιωθεί η παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών, συνταγογραφούνται από του στόματος αντιβιοτικά και αντιμυκητιακά. Κορτικοστεροειδή μπορεί επιπλέον να χορηγηθούν ώστε να μειωθεί ο πόνος και το οίδημα στο αυτί του σκύλου.
Μετά το πέρας της θεραπείας, συστήνεται επαναληπτικός έλεγχος της κατάστασης του ωτός. Ο κτηνίατρος μπορεί επίσης να συμβουλεύσει τον ιδιοκτήτη να καθαρίζει συστηματικά τα αυτιά του σκύλου του προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν υποτροπές. Με την κατάλληλη αγωγή, τα περισσότερα περιστατικά έξω ωτίτιδας ιώνται εντός 3-4 εβδομάδων, ενώ αυτά της μέσης ωτίτιδας σε διάστημα άνω των 6 εβδομάδων.
Εάν οι περιπτώσεις ωτίτιδας επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν θεραπευθούν, μεταπίπτουν σε χρόνιες και οδηγούν σε κώφωση, παράλυση του προσωπικού νεύρου, έσω ωτίτιδα και πολύ σπάνια, σε μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.